سید صدرالدین بلاغی

'سید صدرالدین بلاغی نائینی معروف به صدر بلاغی (۱۲۹۰-۱۳۷۳ش)، واعظ، خطیب، نویسنده و پژوهشگر شیعه قرن چهاردهم است. او در حسینیه ارشاد و دارالتبلیغ اسلامی به تدریس و خطابه مشغول بود. وی نماینده آیت الله بروجردی در نهضت ملی شدن صنعت نفت و نیز نماینده وی در انگلستان بود. صدر بلاغی از مؤسسان حزب جمهوری خلق مسلمان بود. او پس از مدتی همراه دیگر مؤسسان از ادامه فعالیت در حزب استعفا داد. قصص قرآن، برهان در قرآن، عدالت و قضا در اسلام از جمله آثار اوست. ترجمه صحیفه سجادیه و جاهلیت قرن بیستم محمد قطب از وی به جا مانده است.

زیست‌نامه

سید صدرالدین بلاغی در سال ۱۲۹۰ش در نایین متولد شد. پدرش سید حسن حسینی (۱۲۸۸-۱۳۵۲ق) از علما و مدرسین نایین و از شاگردان آخوند خراسانی و سید محمدکاظم یزدی بود.

صدرالدین بلاغی تحصیلات مقدماتی را نزد پدر آغاز کرد و پس از آن به اصفهان و شیراز رفت و ۲۰ سال به تحصیل علوم حوزوی مشغول بود. در سال ۱۳۱۸ از شیراز به مشهد رفت. در مشهد علاوه بر تدریس، در مجامع و مجالس مذهبی سخنرانی می‌کرد. پس از دو سال، در سال ۱۳۲۰ش به تهران آمد و به تبلیغ در مساجد و محافل مذهبی مشغول شد. گفتارهای مذهبی او در این زمان از رادیو پخش می‌شد. علاوه بر وعظ، به تألیف کتب و مقالات اهتمام می‌ورزید.

در جریان ملی شدن صنعت نفت، در صدر مبارزین در کنار رهبری مذهبی-ملی نهضت، حرکت می‌کرد. از همان زمان، به عنوان نماینده آیت الله سید حسین بروجردی به فعالیت خود ادامه می‌داد.

سفر به اروپا و آمریکا

پس از نهضت ملی، صدر بلاغی بیشتر به کار فرهنگی - ارشادی پرداخت . به دستور آیت الله بروجردی و به عنوان نماینده ویژه به اروپا و آمریکا اعزام شد و در آن دیار به تبلیغ اسلام همت گماشت. آیة اللَّه بروجردی در نامه‌ای از سفر ایشان به خارج اظهار خشنودی نموده و می‌نویسد که این قبیل سفرها را موجب توسعه و تقویت دیانت مقدسه اسلام می‌داند. صدربلاغی پس از بازگشت به ایران، به سخنرانی‌ها و تألیف ادامه داد. سید صدرالدین سرانجام در ۲ اردیبهشت ۱۳۷۳ش درگذشت.

فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی

• انجمن اسلامی دانشجویان: صدر بلاغی از سخنرانان انجمن اسلامی دانشگاه تهران بود.
• نهضت ملی شدن نفت؛ بلاغی از حامیان نهضت ملی شدن صنعت نفت و محمد مصدق بود. از وی به عنوان نماینده آیت الله بروجردی در جریان نهضت ملی نفت یاد شده است.
• دارالتبلیغ؛ ساخت دار التبلیغ اسلامی در سال ۱۳۴۳ش آغاز شد. صدرالدین بلاغی و سید موسی صدر در مراسم افتتاح دارالتبلیغ سخنرانی کردند. سه ماه بعد پس از آنکه سید کاظم شریعتمداری نماز عید فطر را در مدرسه حجتیه خواند، باز صدر بلاغی به منبر رفت و از تأسیس دارالتبلیغ ستایش کرد. صدر بلاغی در دارالتبلیغ، تاریخ اسلام تدریس می‌کرد.
• حسینیه ارشاد؛ در آذر ۱۳۴۶ ساختمان حسینیه ارشاد رسماً گشایش یافت و سخنرانی‌های دینی در آن آغاز شد. بسیاری از روحانیان سرشناس و برخی افراد مشهور غیرروحانی از سخنرانان آن بودند. صدرالدین بلاغی از جمله سخنرانان این حسینیه بود.
• حزب جمهوری خلق مسلمان؛ حزب جمهوری خلق مسلمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی تشکیل شد. سید صدرالدین بلاغی در کنار هادی خسروشاهی، رضا گلسرخی، سید غلامرضا سعیدی و... از مؤسسان این حزب بودند. مؤسسین با ارسال نامه‌ای به سید کاظم شریعتمداری، از وی تأییدیه گرفتند. اما در مرداد ۱۳۵۸ در اعتراض به عملکرد برخی دیگر از اعضای حزب، ۹ نفر از هیأت مؤسسان از جمله صدرالدین بلاغی استعفا می‌دهند.

آثار

آثار چاپ‌نشده

• مفاهیم قرآن؛ در سه جلد که ترجمه ای همراه با تفسیر کوتاه است. این اثر با درگذشت وی، به پایان نرسیده است و تا سوره ص است.
• تاریخ اسلام؛ متن دورس برای طلاب حوزه علمیه قم
• فن خطابه؛ متن دروس برای طلاب حوزه علمیه
• مجموعه سخنرانی‌ها
• مجموعه اشعار

نمونه شعر

پانویس

منابع

• جعفریان، رسول، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی سیاسی ایران، چ۱، تهران، نشر علم، ۱۳۹۰ش.
• مصاحبه با هادی خسروشاهی، پایگاه اطلاع‌رسانی سید هادی خسروشاهی.
• درباره استاد صدربلاغی، پایگاه اطلاع‌رسانی سید هادی خسروشاهی.
• مسعود رضایی، آذربایجان و جنبش طرفداران شریعتمداری، دفتر مطالعات و تدوین تاریخ انقلاب اسلامی.
• میناچی مقدم، ناصر، حسینیه ارشاد به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۸۴ش.
• هفته‌نامه تاریخ شفاهی، شماره۱۵۹ ،۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۳ش.